Antibiotik qəbul edəndə spirtli içki içmək olarmı?

Bəzən antibiotiklər digər dərman və ya maddələrlə reaksiyaya girə bilir. Bu isə o deməkdir ki, müalicənin təsiri gözləniləndən fərqli olur.

Dərmanları antibiotiklərlə eyni vaxtda qəbul etməyin təhlükəsizliyinə əmin olmaq üçün həkimə və ya əczaçıya müraciət etmək lazımdır.

Bəzi antibiotikləri yemək zamanı, digərlərini isə acqarına qəbul etmək lazımdır.

Bəs, antibiotik və ya digər dərmanlarla eyni vaxtda spirtli içki içmək olarmı?

Hərçənd müalicəylə sağalmağa çalışarkən çox içib sərxoş olmağın heç bir faydası yoxdur.

Problem spirtli içkiylə dərmanın bir-birinə mənfi təsirində deyil, içkinin orqanizmi yorması və susuzluğa səbəb olmasıdır. 

Bundan başqa, bəzi antibiotiklərin ürəkbulanma və ya başgicəllənmə kimi yan təsirləri ola bilər və spirtli içki bu təsirləri daha da gücləndirə bilər.

Antibiotiklə eyni vaxtda spirtli içki qəbul edə biləcəyinizə əmin deyilsizsə, həkimə və ya əczaçıya müraciət etməlisiz.

Ancaq bəzi insanların bir qədəh içki üçün antibiotik qəbulunu gecikdirməsi həkimləri narahat edir.

Bakterial infeksiyalara qarşı antibiotik müalicəsi zamanı hər dozanın vaxtında qəbul edilməsi vacibdir, çünki təxirəsalmalar bakteriyaların antibiotikə qarşı müqavimət qabiliyyətini daha da gücləndirir.

Hansı antibiotiklərlə eyni vaxtda alkoqol qəbul etmək olmaz?

Əslində, həkimlərin tez-tez təyin etdiyi antibiotiklərin əksəriyyəti alkoqoldan təsirlənmir. Ancaq bəzi istisnalar var.

Tərkibində metronidazol və tinidazol olan antibiotikləri qəbul edəndə (Bunlar aktiv maddələrdir, dərmanın adı fərqli ola bilər) spirtli içkidən tamamilə imtina etmək lazımdır.

Metronidazol diş absesləri, vaginal infeksiyalar, dəri infeksiyaları, yoluxucu ayaq yaraları və yataq yaraları üçün istifadə olunur.

 Metronidazol kimi, tinidazol da bəlli infeksiyaların müalicəsində, o cümlədən, bağırsaqların “helikobakter pilori” (“H. pilori”) adlı viruslardan təmizlənməsində istifadə edilən antibiotikdir.

Metronidazol qəbulundan sonrakı 48 saat ərzində , tinidazol qəbulundan sonrakı 72 saat ərzində alkoqoldan uzaq durmaq lazımdır.

Bu preparatlarla eyni vaxtda spirtli içki qəbul etmək aşağıdakı yan təsirlərə səbəb ola bilər:

-         ürəkbulanma və qusma;

-         mədə ağrısı;

-         bədəni istilik basması;

-         sürətli və ya nizamsız ürək döyüntüsü;

-         baş ağrıları;

-         başgicəllənmə;

-         yuxululuq.

Digər antibiotiklər  

Linezolid tərkibli antibiotiklərin qəbulu zamanı da spirtli içki məsləhət görülmür.  Belə dərmanlar şərab, pivə kimi distillə olunmamış spirtli içkilərlə reaksiyaya girə bilir.

Alkoqol doksisiklinə də təsir edə bilir və çox içən insanlarda dərmanın effektini azaldır.

Ən çox dəri, sümük, sidik yolları və aşağı tənəffüs yollarının infeksiyalarında istifadə edilən, aktiv maddəsi sefalosporin-sefotetan olan antibiotiklər spirtin sorulmasını ləngidir və orqanizmdə asetaldehid adlı maddənin artmasına səbəb olur.

Bu, ürəkbulanma, qusma, üzdə qızartı, nəfəs darlığı, baş və sinə ağrıları kimi fəsadlara gətirib çıxarır.

Oxşar simptomlar əsasən alkoqol asılılığının müalicəsində istifadə edilən, aktiv maddəsi disulfiram olan “Antabus” preparatının qəbulu zamanı da müşahidə olunur. Bu dərman alkoqol içən şəxsdə xoşagəlməz yan təsirlər yaratmaq üçündür.

Simptomlar o qədər pisdir ki, bu antibiotikləri qəbul edəndə və hətta bir neçə gün sonra da spirtli içkidən uzaq durmaq lazımdır.  

Hamiləliyə qarşı həblər

Rifampisin və rifabutin kimi bəzi antibiotiklər hamiləliyə qarşı həblərin effektivliyini azalda bilər.

Bu dərmanların qəbulu zamanı prezervativdən və digər əlavə vasitələrdən istifadə etmək tövsiyə olunur.

Bəs, antibiotik qəbulu zamanı hansı qidalar istehlak edilməməlidir?

Qreypfrutun bəziləri təhlükəli olmaqla 100-dən çox dərmanla qarşılıqlı reaksiyaya girdiyi müəyyən edilib. Bu meyvənin qan təzyiqi dərmanlarının təsirini bir neçə dəfə artırdığı üçün təhlükəli ola biləcəyi bildirilir. Bu, qreypfrutdakı furanokumarin adlı kimyəvi birləşmələrlə əlaqədardır.

Dərmanlar qana daxil olmamışdan əvvəl qaraciyərin ifraz etdiyi bəzi fermentlər tərəfindən parçalanır.

Furanokumarinlər bu fermentləri inhibə edir. Bu, o deməkdir ki, qanda bəzi dərmanların konsentrasiyası təhlükəli səviyyələrə yüksəlir. Yalnız bir qreypfrut və ya bir stəkan qreypfrut suyu bəzi xolesterol dərmanlarının təsirini 13 dəfə artıraraq, onların yan təsirlərinin artıra bilər. Qreypfrut ilə qarşılıqlı təsir göstərən dərmanlara aşağıdakılar daxildir:

• Bəzi xolesterolu azaldan statinlər (xüsusilə simvastatin olanlar)
• Bəzi aritmiya (ürək ritminin pozulması) dərmanları
• Bəzi antipsixotik (psixiatrik xəstəliklərdə istifadə olunur) dərmanlar
• Bəzi dərmanlar orqan nəqlindən sonra immunitet sisteminin təsirlərini zəiflətmək üçün istifadə olunur
• Bəzi erektil disfunksiya dərmanları

Sevilya portağalı və pomelo meyvəsinin tərkibində furanokumarin də var. Normal portağalda bu maddə yoxdur, lakin bəzən digər dərmanlara da təsir edə bilər.

Kələmlər, brokkoli, ispanaq, pazı, gavalı və bəzi bitki yağları kimi yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər nisbətən yüksək miqdarda K vitamini ehtiva edir. K vitamini qanın laxtalanmasına kömək edir. Ancaq ürəyiniz üçün antikoaqulyant və Warfarin (Coumadin) kimi qan durulaşdırıcı dərmanlar qəbul edirsinizsə, bu qidalar dərmanın təsirini azaldacağı üçün diqqətli olmalısınız. Həddindən artıq yaşıl çayın bu problemə səbəb ola biləcəyinə dair bir hadisənin olduğu da məlumdur. Bununla belə, yaşıl tərəvəzləri pəhrizdən tamamilə çıxarmaq tövsiyə edilmir; Yalnız bir gündə həddindən artıq yüklənmədən qaçınmaq lazımdır ki, K vitamininin qəfil artmasına səbəb olmasın. Əgər siz laxtalanma əleyhinə və ya qan durulaşdırıcı dərmanlar qəbul edirsinizsə, diqqət etməli olduğunuz qidaların tam siyahısı üçün həkiminizlə və ya əczaçınızla məsləhətləşməlisiniz.

Biyan kökü

Qara biyan kökündə glycyrrhizin adlı çox şirin kimyəvi maddə var.

Bununla belə, glycyrrhizin kalium səviyyəsinin aşağı düşməsinə və qan təzyiqinə təsir göstərə bilər və hətta sağlam insanlarda ürək ritminin pozulmasına səbəb ola bilər. Əgər qan təzyiqiniz və ya ürək probleminiz varsa biyan kökündən istifadədən qaçmaq lazımdır.

Tyramin qan təzyiqini tənzimləməyə kömək edən amin turşusudur və bədənimiz normal olaraq tiramini parçalamaqda çox yaxşıdır. Ancaq MAOİ (monoamin oksidaz inhibitorları) adlanan bəzi antidepresantlar bədəndə tyramin səviyyəsinin artmasına və yüksək qan təzyiqinə, sürətli ürək döyüntülərinə, baş ağrılarına və hətta iflicə səbəb ola bilər. Bu, həkimlərin ən çox qorxduğu dərman-qida reaksiyalarından biridir. Tyramine, Marmit kimi hər hansı maya ekstraktı balıq və ət kimi qurudulmuş, hisə verilmiş və ya fermentləşdirilmiş qidalar, köhnə pendirlər və bəzi spirtli içkilər də daxil olmaqla bir çox qidada olur. Şokoladda bir az tyramin olduğu üçün bu reaksiyanın baş verə biləcəyindən tez-tez şübhələnilsə də, onun əslində təkanverici olacaq qədər ciddi olması ilə bağlı ciddi dəlil yoxdur. Bütün bunlar baş verə biləcək qida-dərman qarşılıqlı təsirlərinin yalnız bir neçə nümunəsidir.

Dərman qəbul edərkən həmişə qutudakı təlimatları oxuyun və dərman qəbul edərkən onun qidalarla baş verə biləcək mümkün reaksiyaları barədə həkiminizdən və ya əczaçınızdan soruşun.

Çay və qəhvə

Dəmir çatışmazlığı səbəbindən anemiyanın müalicəsi üçün dəmir sulfat tabletlərindən istifadə edərkən onlardan iki saat əvvəl və sonra çay, qəhvə, yumurta, süd və süd məhsullarından imtina etmək lazımdır. Bunlar bağırsaqlarda dəmirin udulmasını azaldır. Bu dərmanların sorulmasını artırmaq üçün onları mümkünsə acqarına, portağal suyu və ya C vitamini əlavələri ilə qəbul etmək məsləhət görülür./bbc