Psixologiyada erkən inkişafın əhəmiyyəti – "PRİMera”

Uşaqların psixoloji inkişafı, onların həyatının ilk illərində əldə etdikləri təcrübələr və qarşılaşdıqları mühitlə sıx bağlıdır. Psixologiyada erkən inkişaf dövrü, uşağın şəxsiyyətinin və davranışlarının formalaşdığı ən vacib mərhələ hesab olunur. Bu dövr, uşağın kognitiv, sosial, emosional və psixoloji inkişafının təməlini qoyan bir mərhələdir. Buna görə də, erkən yaşda edilən hər hansı bir müdaxilə, gələcəkdə uşağın ümumi rifahına, həmçinin həyatda qarşılaşacağı çətinliklərə uyğunlaşmasına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərə bilər.

Erkən yaş dövründə uşaqların psixoloji inkişafı onların gələcək təhsil həyatı, sosial münasibətləri və şəxsiyyətlərinin formalaşması üçün mühüm rol oynayır. Bu dövrdə kognitiv inkişafın əsasları qoyulur, düşünmə, təhlil etmə və problem həll etmə bacarıqları inkişaf edir. Erkən inkişaf uşağın nə dərəcədə müstəqil düşünə biləcəyini, hansı qərarları verəcəyini və hansı sosial-emosional bacarıqlara yiyələnəcəyini müəyyənləşdirir. Bununla yanaşı, uşağın davranışlarının düzgün istiqamətləndirilməsi və idarə olunması da onun psixoloji sağlamlığının möhkəm təməllərini yaradır.

Məktəbəqədər yaş dövrü, uşağın sosial və emosional bacarıqlarının inkişafında kritik bir mərhələdir. Bu dövrdə onlar ailə üzvləri və digər uşaqlarla qarşılıqlı münasibət qurmağa başlayır. Belə sosial əlaqələr onların empatiya, əməkdaşlıq və başqalarının duyğularını anlama bacarıqlarını gücləndirir. Eyni zamanda, uşaq öz emosiyalarını dərk etməyi və idarə etməyi öyrənir. O, duyğularını ifadə etməyi bacarır, başqalarının hisslərini anlamağı və onlara adekvat reaksiya verməyi öyrənir. Bu bacarıqlar gələcəkdə sağlam sosial münasibətlərin qurulmasına və emosional çətinliklərin öhdəsindən daha uğurla gəlməyə kömək edir.

Erkən müdaxilə, uşağın psixoloji inkişafının düzgün istiqamətdə irəliləməsi üçün olduqca vacibdir. Əgər uşağın inkişafında hər hansı bir problem aşkar edilərsə, onu erkən mərhələdə müəyyən edib müvafiq dəstək vermək, gələcəkdə daha ciddi problemlərin qarşısını almağa imkan yaradır. Psixoloji və emosional çətinliklər erkən yaşda həll edildikdə, uşağın ümumi inkişafına müsbət təsir göstərir və onun həm məktəb, həm də həyatın digər sahələrində uğur qazanmasına kömək edir. Bu müdaxilələr yalnız uşaq üçün deyil, ailə və cəmiyyət üçün də olduqca əhəmiyyətlidir. Sağlam və düzgün inkişaf etmiş uşaqlar gələcəkdə daha güclü və sağlam bir cəmiyyətin formalaşmasına töhfə verirlər.

Erkən inkişaf dövrü, uşağın psixoloji və emosional sağlamlığının təməlini qoyan, gələcək həyatına yön verən mühüm bir mərhələdir. Bu dövrdə göstərilən dəstək və vaxtında edilən müdaxilələr, uşağın sağlam və balanslı inkişafına təkan verərək, onu sosial və emosional baxımdan güclü bir şəxsiyyət kimi yetişdirməyə kömək edir. Erkən müdaxilə, həm uşağın fərdi inkişafı, həm də bütövlükdə cəmiyyətin rifahı üçün əvəzolunmaz dəyərə malikdir.

Psixoloq M. Almara Ağaqızı

PRİM – “Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzi”nin direktoru

Qafqaz.media

(Psixoloqla əlaqə saxlamaq istəyənlər Bakı şəhəri, Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığında yerləşən “PRİM” Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf  Mərkəzinə müraciət edə və ya 050 777 80 04 mobil nömrsi ilə birbaşa Almara Ağaqızı ilə əlaqə saxlaya bilərlər. Həmçinin https://www.instagram.com/almara.melikova.aga_qizi/?igsh=MWJwOW52Y2t4bHVkeA%3D%3D instagram səhifəsi vasitəsi ilə də Almara xanımla kontakt yarada bilərlər.)